شناسنامه شهرستان شهریار – تاریخچه شهریار
شهرستان شهریار –تاریخ و جغراف
تاریخچه شهریار
شهرستان شهریار در ۴۵ کیلومتری غرب تهران دارای قدمتی از دوران “ساسانی و هزاره ششم قبل از میلاد” است که به شتردار و شهردار و سرانجام به شهریار تغییر نام یافت.
این شهرستان از دشتهای حاصل خیزی در ناحیه شرق، مرکز و شمال شرق برخوردار است و کوه های منفرد و گاه پیوسته ای، قسمتهای جنوب و غرب اراضی یکدست آن را تغییر داده اند.
درباره ی شهرستان شهریار
شهرستان شهریار / ناحیه شهریار در سال ۱۳۰۱ شمسی با ۱۴۳ روستا و قصبه، و با جمعیتی بالغ بر هفده هزار و چهل و چهار نفره ۱۷۰۴۴ یکی از ولایات تهران به شمار می آمد
که مرکزیت آن با دو روستای مجاور هم یعنی کرشته و علی شاه عوض ہود .در سال ۱۳۱۰ شمسی ، ایران ، دارای ۲۷ ایالت بود که یکی از این ایالت ها تهران نام داشت .
در این سال ، ایالت تهران دارای ۱۲ ولایت بود که شهریار یکی از این ولایت ها بود که در تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶ شمسی ، شهرستان تهران در استان دوم قرار گرفت.
و ناحیه شهریار به مرکزیت روستایی به نام علی شاه عوض ، یکی از بخش های شهرستان تهران تعیین گردید .در بهمن سال ۱۳۴۲ بخش شهریار از تابعیت تهران خارج و به تابعیت شهرستان کرج درامد.
مرکز بخش شهریار یعنی روستای علی شاه عوض با جمعیت ۵ هزار نفر به عنوان شهر معرفی گردید.
در تقسیمات کشوری سال ۱۳۴۷، بخش شهریار با وسعتی معادل ۱۶۳۲ کیلومتر مربع به مرکزیت شهر شهریار از شهرستان کرج جدا و به صورت یکی از شهرستان های استان تهران با دو بخش رباط کریم و مرکزی تشکیل گردید.
در تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۵ بخش رباط کریم با وسعتی معادل ۳۰۴ کیلومتر مربع از شهرستان شهریار منفک و به صورت یکی از شهرستان های استان تهران درامد که شهرستان شهریار به سه بخش ملارد قدس و مرکزی تغییر یافت.
از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۸ شهرستان شهریار با وسعتی حدود ۱۳۲۹ کیلومتر مربع شامل سه بخش ملارد قدس و مرکزی بود تا این که در تقسیمات کشوری سال ۱۳۸۸ دو بخش ملارد وقدس نیز از ان منتزع و هریک به صورت شهرستانی مستقل درآمدند .
تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۱
بر مبنای تقسیمات کشوری در محدوده ی استان و سال ۱۳۹۱، شهرستان شهریار دارای دو بخش مرکزی و جوقین و ۷ شهر ( شهریار ، وحیدیه ، فردوسیه ، اندیشه و شاهدشهر ، صباشهر وباغستان ) و دهستان شامل دهستان رزگان ( با ۱۱ ابادی ) ، دهستان جوفین ( با ۲۰ آبادی ) ، دهستان فردوس ( با ۷ آبادی ) ، دهستان مویز ( با ۳ آبادی ) ، دهستان سعیداباد با ۳ البادی ) ، ودهستان قائم آباد ( با ۲ آبادی ) و در مجموع با ۴۶ آبادی ( ۳۸ آبادی دارای سکنه و ۸ آبادی خلی ازسکته ) یکی از شهرستان های استان تهران است.
- تاریخچه شکل گیری شهرستان شهریار پس از انقلاب(مطلب مرتبط )
- وقایع تاریخی شهریار _ حمله اعراب تا هجرت امام زادگان
- آثار باستانی شهریار پیش از تاریخ/ هزاره های پنجم و چهارم قبل از میلاد ، دوره نوسنگی آثار دوران نوسنگی در فلات مرکزی ایران ( شهریار )
- تاریخ و فرهنگ شهریار پیش از میلاد مسیح
شهریار کجاست؟ چگونه به شهریار برویم؟
شهریار ، مرکز شهرستان شهریار است که به خاطر آب و هوای آب و هوای مناسب و باغ های سرسبزی که داره، لقب ریه تهران رو به خودش اختصاص داده. شهر شهریار در قسمت شمال غربی با شهرهای ملارد و اندیشه، در غرب و شمال غربی با شهرهای باغستان و شهرستان قدس، در جنوب و جنوب شرقی با شهرهای فردوسیه و صباصباشهر و در جنوب غربی با شهر وحیدیه همسایگی داره. تابستونای نسبتا گرم و زمستونای سرد داره. شهرداری این شهر در سال ۱۳۳۱ تاسیس شده ولی اطرافش جاذبه های تاریخی داره. شهریار جزو ییلاقات تهران به حساب میاد و برای سفر های یه روزه اطراف شهری خیلی مناسبه.
شهریار، در ۳۵ کیلومتری غرب تهران (میدان آزادی) قرار گرفته، پس بهترین راه سفر با ماشین شخصیه که یه ساعته به مقصد می رسین.اگر میدان آزادی هستید و قصد عزیمت به شهریار دارید، بایستی وارد اتوبان محمد علی جناح شده و از آنجا وارد بزرگراه شیخ فضل الله نوری شوید. از آنجا خروجی اتوبان فتح را دقت کنید که شما را به سمت جاده شهریار می‌برد تا عازم این شهرستان استان تهران شوید.
شما از میدان آزادی نیز می‌توانید ابتدا وارد بزرگراه شهید لشکری و جاده مخصوص کرج شده و وارد بلوار کرمان خودرو شوید تا به سمت جاده شهریار هدایت شوید و عازم این شهرستان گردید. از میدان آزادی، همواره تاکسی‌های خطی تهران شهریار و اتوبوسها به سمت شهریار در رفت امد هستن.
مترو تهران هیچ ایستگاهی در شهریار ندارد ( مترو شهریار فعال نیست). برای رفتن به شهریار با مترو، ابتدا باید وارد خط هفت مترو تهران شوید و نزدیک‌ترین اتوبوس و تاکسی را انتخاب کنید و ادامه مسیر دهید.
- فاصله ی شهریار تا تهران ۴۱ کیلومتر
- فاصله ی شهریار تا اصفهان ۴۱۲ کیلومتر
- فاصله ی شهریار تا شیراز ۸۹۶ کیلومتر
- فاصله ی شهریار تا تبریز ۵۹۷ کیلومتر
- فاصله ی شهریار تا مشهد ۹۲۵ کیلومتر
جاذبه های میراث فرهنگی و گردشگری موجود در شهرستان شهریار علاوه براهمیت تاریخی دارای ارزشهای فرهنگی و معماری خاص است. به همین دلیل هم ۱۰۲ اثر تاریخی و فرهنگی در این شهرستان شناسایی شده که این تعداد شامل ۳۸ تپه، هشت محوطه باستانی، ۱۶ قلعه، دو مسجد، سه حمام قدیمی، چهار پل، دو کاروانسرا، یک برج مقبره و حدود ۲۸ امامزاده است.
استان شهریار
شهریار بزرگ با ۳۶۵ پارچه آبادی از دیرباز یکی از مهمترین شهرستان های استان تهران و کشور بوده است .پیش از انتزاع شهرستان های رباط کریم، بهارستان، قدس و ملارد از شهریار در سالهای دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی از وسیع ترین و پر جمعیت ترین نقاط تقسیمات کشوری بوده است و ایده شکل گیری استان شهریار به پیشینه تاریخی تشکیل این شهرستانها باز می گردد که هم اکنون نیز پیوست های اجتماعی و قومیتی فراوانی بین شهروندان این نقاط برقرار است.
بر اساس تصمیم هییت دولت اقداماتی در راستای تشکیل استان شهریار یا همان استان تهران غربی صورت پذیرفته است که در صورت انجام شهرستانهای قدس، شهریار ، بهارستان، رباط‌‌‌کریم و ملارد و همچنین شهر جدید پرند، از استان تهران جدا میشوند و با مرکزیت شهریار، تبدیل به « استان تهران غربی » میشوند. وزارت کشور -دفتر تقسیمات کشوری- در این باره اعلام کرده است، در حال حاضر «ثقل جمعیتی» در استان تهران، امکان پاسخگویی به نیاز شهرستانهای اطراف را با کاهش مواجه کرده است و لذا نیاز به تاسیس استان شهریار احساس میگردد.
هواشناسی شهرستان شهریار
اداره هواشناسی سینوپتیک شهریار در سال ۱۳۸۳ به منظور ارائه گزارش جوی فعالیت خود را بطور رسمی آغاز کرد. این ایستگاه از نوع سینوپتیک بوده که فعالیت سینوپتیکی آن شامل اندازه گیری، ثبت و گزارش پارامترهای مختلف جوی نظیر سمت و سرعت باد، وضعیت ابرناکی، تشخیص پدیده های مختلف جوی و..می باشد و گزارشات جوی این ایستگاه به مرکز سوئیچینگ ارسال می گردد.
جلگهٔ شهریار بین ۵۰ درجه و ۵۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۵۳ دقیقهٔ طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۳ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۰ دقیقهٔ عرض شمالی واقع شده‌است. این جلگه، از شمال به جلگهٔ ساوجبلاغ محدود است و از جنوب شرقی و مشرق به ترتیب به بخش‌های «پشاپویه» و «غار» مربوط میشود. مغرب، جنوب‌غربی و جنوب آن را رشته‌کوه کم‌ارتفاع و باریک «تخت رستم» با ارتفاع ۱۴۵۰ متر، از منطقهٔ کویری شهرستان ساوه جدا میکند.
کیفیت آب و هوای شهریار:
شهریار دارای آب و هوای نیمه خشک است و از نظر میزان بارندگی و رطوبت در رتبه‌ی آخر شهرستانهای استان تهران قرار دارد. اما با وجود این، شهریار دارای تابستانهای گرم و زمستانهای نسبتاً ملایم است. همچنین، این منطقه از نظر کیفیت هوایی نیز بسیار خوب است و در رتبه‌ی برتر شهرستانهای استان تهران قرار دارد. از این رو، برای کسانی که به دنبال یک محیط آرام و خوش آب و هوا هستند، شهریار یکی از بهترین گزینه‌ها برای خرید و فروش باغ‌ها و ویلاهای شهری است.
شهریار منطقه ای با آب و هوای نسبتاً خشک ، دارای زمستانهای نسبتاً سرد و تابستانهای گرم می باشد ضمن اینکه بادهای موسمی آن از گذشته های دور شهرت فراوانی داشته و جهت وزش این بادها از غرب به شرق با اندکی تمایل به سمت جنوب است ، مهمترین جریانات هوایی این منطقه عبارتند از:
۱- جریان هوایی خفیف در شب
۲- جریان هوایی در پائیز و زمستان
۳- جریان هوایی غالب مدیترانه ای در اوایل مهر ماه
۴- جریان هوایی گرم در تابستان
۵- جریان هوایی تابستان توأم با گرد و غبار
میانگین سالانه دمای هوا که در حقیقت روزانه دمابرای تمام سال و مهمترین پارامتر اقلیمی است از ۶/۶ سانتیگراد تا ۷/۱۶ درجه سانتیگراد متغیر است . گرمترین ماههای سال در شهریار تیر و مرداد و سردترین آنها دی و بهمن می باشد ، رطوبت نسبی در این شهرستان سالانه ۴/۴۵ درصد بوده که بیشترین آن در دی و بهمن ماه و کمترین آن مربوط به مرداد و شهریور است.
اقلیم شهریار را با استفاده از روش ایوانف که با توجه به درجه حرارت سالانه با معدل دمای سالانه و رطوبت نسبی نوع اقلیم منطقه را تعیین می کند ، از نوع بیابانی با رطوبت بسیار کم اعلام شده ، همچنین روش آمپوژه نیز اقلیم منطقه را در ردیف مناطق خشک قرار می دهد و کاهش منابع آبی ، چه سطحی و زیرسطحی و زیرزمینی از مهمترین دلایلی است که باعث شده هوای منطقه گرم و خشک گردد ، این درحالی است که در گذشته های دور ، این منطقه دارای هوائی معتدل و مرغوب بوده و به همین خاطر از مناطق خوش آب و هوای اطراف تهران شناخته میشد.
میانگین بارش کشور در سال ۱۳۸۴ ، ۳۰۱ میلیمتر بوده که این رقم دراستان تهران ۳۹۷ میلیمتر و در شهرستان شهریار ۲۲۰-۱۷۰ میلیمتر اعلام شده است.
ضمناً برابر اعلام گزارش اداره هواشناسی شهرستان شهریار در فاصله زمانی سال ۸۴ تاکنون میانگین بارش ۲۱۵میلی متر بوده و سهم میانگین رطوبت حداقل وحداکثر و کل در برهه زمانی اشاره شد به ترتیب ۳۰، ۶۲ و۴۶درصد می باشد.
پیشینه تاریخی ( تاریخچه شهریار )
از لحاظ مطالعات باستان شناسی، شهریار را عمدتا با محوطه معروف قره تپه می شناسیم
آنچه مسلم است قدمت شهرستان شهریار بسیار بیش از تاریخی است که برای قره تپه در نظر گرفته اند. بر اساس شواهد باستان شناسی و تاریخی، منطقه شهریار از حداقل هزاره ششم پیش از میلاد دارای تمدن بوده و شواهد نشان می دهند که این شهرستان در دوره ساسانی منطقه مهمی محسوب می شده است. در واقع شواهد باستان شناسی شهرستان شهریار نشان می دهند که در این منطقه طی هزاره های دوم و سوم، آثار و شواهدی در تپه های ارسطو، تپه باکلین مهرچنیف تپه گاومیش خانه در یوسف آباد قوام و نیز از هزاره های اول و دوره آغاز تاریخی آثاری در تپه هایی چون محوطه باستانی باباسلمان، تپه حصارک غفاری، تپه حصار شالپوش، سلبی تپه و آق داشی تپه در روستای گمرگان و … به چشم می خورد.
شهرستان شهریار برای گردشگرانی که اهمیت خاصی برای تاریخ گذشته قائلند به دلیل وجود تپه های بسیار زیاد با قدمت دوره های سلجوقی، صوفیه و قاجاریه دارای ارزش زیادی بوده و از سوی دیگر نشان دهنده آبادانی و اهمیت این شهرستان در گذشته است. در مورد پیشینه شهریار و توصیف آن، اشاراتی در برخی کتب تاریخی و جغرافیایی آمده است از جمله حمدالله مستوفی در نزهت القلوب از شهریار به عنوان یکی از ولایات نزدیک ری نام می برد همچنین شرح وقایع به قلعه ای به همین نام که در شمال شهر واقع بوده، اشاره می کند.
بعدها این قلعه اهمیت یافت زیرا شرف الدین علی یزدی حایی که جنگ های امیر تیمور را شرح می دهد، نام ری شهر را به آن داده است. از سوی دیگر احمد راضی نیز در کتاب تذکره هفت اقلیم شهریار را از مناطق نزدیک ری شمرده و ضمن اشاره به قلعه ای در آن، از رودخانه ای به نام گوهررود سخن گفته است. شهر شهریار در سیر تاریخی اش با دو نام “کرشته” و “علیشاه عوض” خوانده می شده که گویا اولی از مراکز این ناحیه و دومی از جمله آبادیهای مهم آن بوده است اما به طور کلی بررسی تاریخ شهریار محدود به کلیات، نقل قولها و روایتهای پراکنده است.
این شهرستان دارای ۲۳ اثر باستانی بوده که از مشهور ترین آنها می توان به تپه های جوقین و تخت رستم در روستای قجر اشاره کرد. این شهرستان مدفن برخی نوادگان ائمه اطهاربوده و ۲۳ بقعه متبرکه از جمله امامزاده اسماعیل را نیز درخود جای داده است.
تقدیم ۹۶۵ شهید لاله گون ، ۲۴۰۰ نفر جانباز و ۱۹۶ نفر آزاده به انقلاب ازجمله سرداران شهید حاج یداله کلهر نشان از فرهنگ غنی ایثار و فداکاری و تعصب ملی در شهرستان دارد.
موقعیت جغرافیایی شهرستان شهریار :
شهرستان شهریار از جمله شهرستان های ۱۶ گانه استان تهران با ۷ شهر و یک بخش و وسعتی معادل ۳۳۰ کیلومتر مربع است که از غرب و شمال به شهرستان های کرج و ملارد و از شرق به شهرستان های تهران ، قدس و اسلامشهر و از جنوب به شهرستانهای رباط کریم و بهارستان محدود می گردد و مطابق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ دارای ۶۲۴۴۴۰ نفر جمعیت میباشد.
شهرهای تابعه:
۷ شهر به نامهای : ۱- شهریار ۲- باغستان ۳- فردوسیه ۴- صباشهر ۵- وحیدیه ۶- شاهدشهر ۷- اندیشه
جمعیت شهرستان و حومه بر اساس سرشماری سال ۹۵:
در زیر به تفکیک جمعیت شهر ها و روستاهای شهرستان شهریار ارائه گردیده است.
جمعیت شهرستان شهریار : ۷۴۴,۲۰۶
جمعیت دهستان جوقین ۲۱,۵۴۰
جمعیت روستای کردامیر ۲,۱۳۲
جمعیت روستای یبارک ۲,۴۷۸
جمعیت روستای قجراباد ۸۶۰
جمعیت روستای قجرتخت رستم ۳۵۸
جمعیت روستای قشلاق مهرچین ۸۷
جمعیت روستای قلعه نو ۳۷
جمعیت روستای بکه ۲,۳۷۷
جمعیت روستای ترپاق تپه ۴۰۳
جمعیت روستای پادگان پهباد ۸۱
جمعیت خانه های سازمانی گروه ۳۳ ۱,۴۱۵
جمعیت روستای حصارساتی ۱,۰۵۸
جمعیت روستای رنگرز ۳۳۳
جمعیت روستای سقرچین ۹۵۲
جمعیت روستای اصیل اباد ۴,۱۱۳
جمعیت روستای فرارت ۴,۸۵۶
جمعیت روستای رضی ابادبالا ۵,۱۱۱
جمعیت روستای رضی ابادپائین ۱,۷۰۴
جمعیت روستای بالابان ۱۵۶
جمعیت روستای قره تپه ۴۴
جمعیت روستای دهشادبالا ۳,۶۵۱
جمعیت روستای دهشادپائین ۱,۲۹۱
جمعیت روستای الورد ۱,۴۷۵
جمعیت روستای اسکمان ۲,۱۴۳
جمعیت روستای دیناراباد ۴,۹۶۹
جمعیت روستای رزکان ۵,۴۶۰
جمعیت روستای یوسف ابادصیرفی ۵,۳۰۸
جمعیت روستای رازمره ۲۴
جمعیت روستای رامین ۵۰۸
جمعیت روستای وسطر ۱۶۸
جمعیت روستای ابراهیم اباد ۱,۳۵۴
جمعیت روستای کردزار ۴,۵۹۴
جمعیت روستای نصرت اباد ۴۷
جمعیت باطری سازی نور ۹۵۳
جمعیت روستای محمودابادخلج اباد ۲,۴۳۳
جمعیت روستای مویز ۵,۷۸۲
جمعیت روستای بادامک ۳۵۲
جمعیت روستای باباسلمان ۴,۸۵۹
جمعیت روستای قلعه بها ۵۷۱
جمعیت سعیدآباد ۱۸,۹۰۳
کوئ سازمانی ۲۲بهمن ۲,۶۷۹
جمعیت روستای ورامینک ۱۲
جمعیت شهر شهریار ۳۰۹,۶۰۷
جمعیت شهر صباشهر ۵۳,۹۷۱
جمعیت شهر وحیدیه ۳۳,۲۴۹
جمعیت شهر شاهدشهر ۲۵,۵۴۴
جمعیت شهر فردوسیه ۳۴,۲۲۱
جمعیت شهر باغستان ۸۳,۹۳۴
جمعیت شهر اندیشه ۱۱۶,۰۶۲
بر این اساس پر جمعیت ترین شهر شهرستان شهریار شهر شهریار و کم جمعیت ترین شهر شهرستان شهریار شهر شاهدشهر میباشد.
شهر اندیشه شامل فاز های ۲،۳،۴،۵ با جمعیت ۱۱۶ نفر دومین شهر پر جمعیت شهرستتان شهریار میباشد.
روستاهای رزکان و دینار آباد حائز بیشترین جمعیت روستائی و روستاهای رازمره ،ورامینک کم جمعیت ترین روستاهای شهرستان شهریار میباشند.
وجه تسمیه شهریار:
: معانی
در خصوص واژه شهریار تاکنون تعاریف و تعابیر گوناگونی شده ، از جمله این تعابیر : یاری دهنده ، شهردار ، خشتره دار در فارسی باستان ، شتر دار ، دارنده و مالک کشور یعنی فرمانده و پادشاه و شهر بزرگ و کلانشهر می باشد ، با این وجود سابقه چنین تعابیری از شهریار از قرار معلوم متأثر از برخی نواحی مجاور است . از نظر تاریخی ، رونق ، شهرت ، وسعت و جایگاه اجتماعی و سیاسی هیچ یک از آبادی های استان تهران به پای شهر ری نمی رسد ، از این رو سایر سکونت گاههای منطقه تهران را باید روستاها و شهرکهای کم سابقه تر و بعضاً از جمله نواحی ری به شمار آورد . نام هایی چون ورامین ، تهران و قطران بعد از ری ، برگ هایی از جغرافیایی تاریخی منطقه را به خود اختصاص می دهند.
در این میان از شهریار با عناوینی مثل ولایت ، روستایی تاریخی در حوزه ری ، یکی از بلوکهای تهران ، از جمله مناطق حاصل خیز واقع در کنار مسیر رودخانه های غرب تهران یاد شده است.
رودها در حوزه سرزمینی شهرستان شهریار :
– منطقه شهریار را از نظر ژئومورفولوژی می‌توان درگروه زمینهای آبرفتی قراردادوبه دودسته مشخص تقسیم نمود:
الف- آبرفتهای ریزدانه
ب- آبرفتهای درشت دانه
در شمال شهریار، خصوصا اطراف معادن شن و ماسه به خوبی می توان آبرفتهای ریزدانه را مشاهده نمود ، و زمانیکه بعلت بارش زیاد، آب در مسیر رودخانه شادچای جریان یابد این امر را به وضوح می‌توان ملاحظه نمود، همچنین آبرفتهای درشت دانه را در مناطق جنوب ، غرب و بخشی از شرق شهرستان می توان مشاهده نمود. این نوع از آبرفتها جهت کشت و زرع و فعالیت کشاورزی مناسب می باشد.
مهمترین رودخانه های معروف در شهرستان رود شادچای می باشد که با احداث سد کرج آب این رودخانه قطع و در فصولی از سال که جریان آب پشت سد زیاد می گردد جاری می شود.
در حال حاضر شهرستان شهریار اساساً فاقد آبهای جاری سطحی و دایمی به معنای واقعی میباشد، از دیگر آبهای سطحی موقتی نیز می توان به گودالها و حوزهایی که در فصل پرباران و باز شدن دریچه های سد کرج و جاری شدن آب در رودخانه شادچای آب در آنها ذخیره می شود اشاره نمود ، پر شدن این چاله ها از آب جاری شده در منطقه ، بالا آمدن سطح آبهای زیرزمینی را باعث و آثار آن در چاههای عمیق اطراف معادن کاملا مشهود می باشد ، عمده ترین کانال موجود در منطقه نیز ، کانال فردیس به رباط کریم می باشد ، طول این کانال ۲۸ کیلومتر و از شهرستان شهریار می گذرد . ظرفیت این کانال ۲ مترمکعب بر ثانیه بوده که بعلت قطع آب سد امیرکبیر کرج ، از حیز انتفاع خارج و بلااستفاده شده است.
درسالهای اخیرنیز کانال آبی بنام کانال آب محمدیه که پروژه ای ملی است از سمت تهران به سمت جنوب شهریار احداث گردیده که آبهای سطحی شهر تهران از طریق پمپاژ وارد آن شده و اراضی واقع شده در جنوب شهرستان شهریار وبرخی از اراضی کشاورزی روستاهای شهرستان رباط کریم راسیراب می نماید.
آبهای زیرزمینی استان شهریار :
از عوامل اصلی خوش آب و هوا بودن این شهرستان در گذشته های نه چندان دور ، وجود منابع زیرزمینی آب از قبیل چشمه ها و قنوات بوده است . چشمه ها و قنوات این شهرستان در اکثر روستاهای منطقه به شکل زیبایی خود نمایی نموده و تجمع گروهها ی انسانی را فراهم می نمود و نقش مؤثری نیز در اقتصاد کشاورزی آن داشت و با هزینه بسیار ناچیزی منابع آب مورد نیاز کشاورزان نیز از این طریق تأمین میگردید.
با کاهش آبهای سطحی که از ارتفاعات اطراف منطقه ، بویژه کرج سرچشمه گرفته و به سمت این شهرستان در جریان بود کشاورزان ناگزیر به استفاده از آبهای زیر زمینی شدند و این عامل موجب گشت تا سطح آبهای زیر زمینی ، چشمه ها و قنوات کم کم جای خود را به چاههای عمیق و نیمه عمیق دهند . بر همین اساس در حال حاضر عمده ترین منابع آب شرب و کشاورزی این شهرستان را چاههای آب عمیق و نیمه عمیق تشکیل می دهد و چیزی بنام چشمه و قنات دیگر در شهرستان وجود ندارد.
موقعیت طبیعی منطقه استان شهریار:
قسمت اعظم شهرستان شهریار از مناطق صاف و هموار و اراضی کم ارتفاع و کم عوارض تشکیل شده و به صورت دشت می باشد ، فقط در قسمت غربی و جنوبی آن یک رشته کوه کم ارتفاع با عنوان تخت رستم دیده میشود که ارتفاع آن قریب به ۱۲۸۱ متر می باشد.
– ساختار زمین شناسی شهرستان شهریار غالبا از سنگهای آتشفشانی در نواحی غربی و خاکهای رسوبی بر جا مانده از آبرفتهای رودخانه کرج در مناطق مرکزی و شرقی تشکیل می شود ، سرزمین شهریار علاوه بر مسیل ها و رودخانه های کوچک فصلی ، در گذشته تحت تأثیر دو رودخانه بزرگ و پرآب در شرق بوده که با عناوین شادچای و بادامک شناخته می شد و در شهرستان کرج با شاخه های متعدد از شمال به سوی جنوب جریان داشت .
در مسیر این رودخانه ، آبادیهای بسیار و اراضی زراعی وسیعی را می شد مشاهده کرد که امروزه بدلیل بروز تغییرات جوی، وقوع خشکسالی های ممتد و به خصوص ساخت سد کرج ، شاهد بستر خشک رودخانه کرج و شاخه های فرعی آن هستیم ، با این حال دره های عمیق و عریض این رودخانه و سکونتگاههای پرشمار پیرامون آن را باید از نشانه های رونق و شکوفایی دشت شهریار در گذشته های دور و نزدیک تصور کرد ، ارتفاع دشت شهریار از سطح دریاهای آزاد در قسمت های شمالی ۱۲۵۰ متر ، در نواحی جنوبی ۱۱۵۰ متر ، در قسمت شرقی ۱۰۵۰ متر و در غرب شهرستان ۱۱۶۰ متر می باشد . شیب هیدرولیک منطقه عموما به طرف جنوب شرقی و حدود ۶ در هزار می باشد.
بطور کلی می توان گفت شهرستان شهریار به لحاظ ویژگی جغرافیایی در جلگه آبرفتی پایکوهی قرار دارد و این جلگه که در روی مخروط افکن کرج قرار گرفته با شیبی از شمال به جنوب و از غرب به شرق گسترش یافته که شیب غربی آن نسبت به شیب شمالی کمتر است و مناطق جنوب و جنوب شرقی آن بدلیل نزدیکی به بیابانهای مرکزی ایران مرکز فروبار و دشت و کوههای واقع در شمال و شمال شرقی مرکز فرابار را تشکیل می دهند.
زبانهای رایج و نوع گویش در شهرستان شهریار:
زبان مردم بومی شهرستان شهریار ترکی محلی بوده ، ولی زبان محاوره و گفتگوی عامه مردم فارسی می باشد که بیشتر مردم ساکن با آن تکلم می نمایند ، علاوه برزبان فارسی ، گویشهای آذری، گیلکی، کردی و لری به لحاظ مهاجرپذیری به ترتیب اهمیت در شهرستان رایج هستند.
وجود این لهجه ها نیز ناشی از مهاجرتهایی است که از اقوام مذکور به شهرستان صورت پذیرفته است.
حوادث ، وقایع و سوابق تاریخی و فرهنگی معاصر در شهرستان شهریار:
یکی از مهمترین مسائل تاریخی شهریار ، حضور این منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم در وقایع تاریخی کشور خصوصاً جنگهای مربوط به انقلاب مشروطه می باشد که با برداشت از کتب تاریخی می توان به موارد ذیل اشاره نمود.
در جریان انقلاب مشروطیت مجاهدین مشروطه در سال ۱۳۲۷ از روستای رضی آباد شهریار عبور کرده و از سمت بادامک به سمت تهران رفته اند.
نیروهای مشروطه طلب با هدایت سپهبد اردشتی و سردار اسعد بختیاری در نزدیکی شهریار با هم متحد و در سال ۱۳۲۷ برای سرنگون کردن سلطنت محمدعلی شاه قاجار به سمت تهران حرکت می کنند.
به واسطه طول محاصره در قندهار ( توسط قشون هندوستان ) جنگ درگرفته بود و شاه عباس ثانی حکم کرد پانزده هزار خروار از غله شیراز و کرمان و اسدآباد و ری و شهریار به قندهار حمل کردند.
کشته شدن دختران زیدبن امام زین العابدین(ع) درموضعی نزدیک روستای خاوه که قبرستان آنها موجود است کتاب کنزالنساب.
کشته شدن هارون ابن امام موسی کاظم(ع) در روستای کردامیر
– جنگ بادامک : یفرم خان به همراه فدائیان دلیر خود از قره تپه به سمت بادامک با سردار اسعد بختیاری حرکت که در میان راه بادسته ای از سواران بختیاری روبرو و پس از شکست ایشان و شکست سردار اسعد بادامک را تسخیر و آنجا را سنگرگاه خود ساختند که این جنگ به نام جنگ بادامک معروف گردیده است.
کشاورزی و دام داری در شهریار:
کشاورزی درمنطقه شهریار به علت وجود زمین های حاصل خیز از رونق خوبی برخوردار است. نوع کشت غالبا آبی است و بیش تر زمین های تحت کشت به باغ داری اختصاص یافته است. عمده ترین فرآورده های باغ داری و کشاورزی عبارتند از: انگور، انواع میوه جات، پنبه، چغندر قند، غلات و تره بار. منابع تامین کننده آب کشاورزی و باغ داری چاه های ژرف و نیمه ژرف، قنات ها و رودخانه کرج است.
هم چنین دام داری در منطقه شهریار هم به گونه سنتی و هم به گونه صنعتی انجام می شود. دام داری های صنعتی شامل واحدهای گاوداری از نژاد اصیل خارجی و تعداد زیادی مرغ داری است که مقداری از شیر و دیگر فرآورده های لبنی، مرغ و تخم مرغ و گوشت اهالی را تامین می کند.
صنایع و معادن:
حدود ۷۰۰ شرکت و کارخانه صنعتی و تولیدی در شهرستان شهریار جود دارد که در زمینه های صنایع تولیدی مختلف نظیر کفش، الیاف، داروسازی، لاستیک و پلاستیک سازی، رنگ و … مشغول هستند.
مسیر رودخانه کرج دارای معدن شن و ماسه است، از این جهت چندین نقطه آن به صورت صنعتی بهره برداری می شود. در ضمن در کنار آن ها کارخانه های آسفالت سازی نیز فعالیت دارند.
شهریار به دلیل دارا بودن شرایط ویژه و اجرای اقدامات زیربنایی، آمادگی مناسبی برای سرمایه گذاری دارد، زیرا وجود باغهای سرسبز، آب و هوای مساعد و اقلیم مناسب با گونه های کمیاب گیاهی فضای خوبی را برای سرمایه گذاری فراهم کرده است. در صورتی که به این خطه خوش آب و هوا سفر کردید، می توانید علاوه بر لذت از طبیعت و باغهای زیبای شهریار، به اماکن تاریخی و فرهنگی آتشکده تخت رستم، برج مقبره بابامحمود، قلعه دهشاد، پلهای بادامک و اماکن زیارتی مانند امامزاده اسماعیل (ع) و امامزاده بی بی سکینه (ع)(هم اکنون در شهرستان ملارد واقع است) هم سری بزنید.
اخبار شهرستان شهریار
انجمن حمایت از حقوق شهروندان دیده بان شهریار نگار در پی احساس مسئولیت اجتماعی تعدادی از جوانان متعهد، تحصیلکرده و متخصص این شهرستان ، با هدف توسعه جامعه مدنی و صیانت از حقوق شهروندان فعالیت خود را با مجوز رسمی از فرمانداری شهریار و سازمان ثبت شرکتهای استان تهران با شماره ثبت ۸۸۸ در سال ۹۵ آغاز نموده است.
با اهداف و فلسفه وجودی شهریار نگار آشنا شوید:
جامعه مدنی چیست ؟
در لغت نامه ، جامعه مدنی به عنوان مجموع سازمان‌ها و موسسات غیردولتی که حقوق و خواسته های شهروندان را آشکار می‌کنند و مستقل از دولت هستند، تعریف شده است.
شهریار نگار در راستای انجام این رسالت خود از طریق انتشار ماهنامه خبری، فعالیت در شبکه های اجتماعی و سایت خبری شهریار نگار اخبار شهریار را برای شهروندان اطلاع رسانی میکند.
این مطلب در حال توسعه میباشد.ما را در توسعه این محتوی یاری رسانید.
تاریخچه شهریار /
مطالب مرتبط
آثار تاریخی شهریار _ عصر ساسانیان /آثار تاریخی آتشکده ها، و مکانهای مقدس زرتشتیان در شهریار
شهرستان شهریار – تاریخچه شکل گیری – از ناحیه تا بخش ، از بخش تا شهرستان شهریار
دشت شهریار
بازدیدها: ۱۸۶۷۴