وظیفه اصلی نهاد فرهنگی در شهرداری ها چیست

چرا معاونت فرهنگی شهرداری شهریار از رسالت های خود به عنوان یک نهاد فرهنگ ساز فاصله گرفته و جایگاه خودرا تا حد ستاد تبلیغات تنزل داده اند. برای ریشه یابی این موضوع ابتدا باید با مفهوم و کارکردهای فرهنگ آشنا باشیم. فرهنگ چیست؟ فرهنگ امری است معنوی که نگرش، اداراک ، برخوردها و رفتارهای افراد […]

چرا معاونت فرهنگی شهرداری شهریار از رسالت های خود به عنوان یک نهاد فرهنگ ساز فاصله گرفته و جایگاه خودرا تا حد ستاد تبلیغات تنزل داده اند.

برای ریشه یابی این موضوع ابتدا باید با مفهوم و کارکردهای فرهنگ آشنا باشیم.

فرهنگ چیست؟

فرهنگ امری است معنوی که نگرش، اداراک ، برخوردها و رفتارهای افراد جامعه را تحت تاثیر قرار داده و جوامع مختلف را از یکدیگر متمایز میکند.

فرهنگ مفهومی است اجتماعی و سیال که در طول زمان امکان تغییر( ارتقا یا ابتذال) را دارد و مهمترین عامل در بروز این تغییرات آموزش است.

فرهنگ را مستقلا نمیتوان ارزش گذاری کرد

زیرا هیچ قوم و گروهی را نمی توان بی فرهنگ دانست

بلکه فرهنگ هر قوم و گروه باید با معیار های مختص خود سنجیده شود.

فرهنگ مفهومی گسترده و بسیط است

که شامل اعتقادات، علوم، هنجارها، آداب و رسوم و باید ها و نباید های جاری در جامعه است

که زیر بنای تمام امور و فرایند ها، خصوصا مسائل اجتماعی و حتی سیاسی است.

به نحوی که اگر بخواهیم تحلیل درستی از مسائل علی الخصوص مسائل اجتماعی داشته باشیم

باید با عینک فرهنگ به رصد رویدادها پرداخت تا نتایج دقیق تر حاصل شود. 

در نتیجه وسعت مفهوم فرهنگ که به نوعی در بر گیرنده قوانین جاری در روح جوامع است

باعث می شود تا فرهنگ به عنوان زیربنای تمام امور مورد توجه و دقت نظر باشد.

فرهنگ به عنوان عامل اصلی تعیین سبک زندگی اجتماعی انسان ها در جوامع و به مثابه خون در کالد جامعه سبک و شیوه زندگی شهروندان را مشخص میکند  نیازمند توجه و دقت بسیار است.

معاونت فرهنگی شهرداری شهریار

فرهنگ هر جامعه ای شکل دهنده رفتارهای انسانی و اخلاقی بوده و زیربنای تمام امور است.

امروزه تمام جوامع توسعه یافته فرهنگ را به عنوان زیربنای تمام امور پذیرفته

و حتی در مناسبات جهانی نیز با استفاده از تکنیک های دیپلماسی فرهنگی در پی حل چالش‌های سیاسی و اقتصادی هستند.

همچنین ظرفیت های فرهنگی در بسیاری از جوامع،  به کمک اقتصاد و سیاست آنها آمده و منجر به رونق اقتصادی و ثبات سیاسی آنها شده است.

با توجه به این پیشگفت کوتاه در می یابیم ضروری است

برای اصلاح فرایند ها در جامعه باید به اصلاح فرهنگی بپردازیم

چراکه در صورت اصلاح فرهنگ به عنوان زیر بنای سایر امور، تمام فرایند ها اصلاح خواهد شد.

مجموعه مدیریت شهری باید تلاش کند

با نگاه مهندسی به نظام فرهنگی و از طریق استفاده از ظرفیت های شهروندی و ارتقای سطح مشارکت اجتماعی زیرساخت های فرهنگی متناسب با جامعه را  تامین نموده

و بستری مناسب برای ارائه خدمات به شهروندان فراهم آورد.

لذا معاونت فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ها خصوصا در غرب استان تهران می بایست

با آگاهی از تفاوتهای فرهنگی منبعث از گستردگی محلات و اختلاط قومیت ها و اعتقاد بر نقش آموزش در اعتلای فرهنگ جوامع ، تلاش کند

از طریق برانگیختن مشارکت های اجتماعی و تقویت حس تعلق خاطر و ایجاد دلبستگی به شهر نسبت به ایجاد هویت فرهنگی واحد برای شهروندان اقدام نماید.

معاونت فرهنگی شهرداری شهریار

فرهنگ، حلقه مفقوده مدیریت شهری

شهر شهریار به عنوان مرکز شهرستان شهریار و به عنوان استراتژیک ترین شهر استان تهران پس از شهر تهران با جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ هزار نفر شامل ۴ منطقه و سه ناحیه است.

شهرداری شهریار در سال ۱۳۳۱ تاسیس شده است

و از محلات مهم شهریار میتوان به :

علیشاه عوض-کرشتهعباس آباد کهنز فاز یک اندیشه بردآباد (امیریه)  وائین کاروان-صدف- محمدآباد اسد آباد-اسکمان- دینارآباد-جعفریه و تیسفون-شهرک شاهد-شهرک مخابرات-شهرک مریم و رفاه اشاره کرد.

لذا با توجه به این پراکندگی جغرافیایی و بافت جمعیتی، اختلاف فرهنگی و قومی ، به طبع آن نیاز های فرهنگی و اجتماعی شهروندان این محلات تفاوت چشمگیری دارد

به نحوی که بافت بومی مرکز شهر، بافت سنتی امیریه، نو بومی گرایی فاز ۱ اندیشه و ساختار متفاوت جمعیتی در شهرک صدف و شهرک شاهد و شهرک مریم فرهنگ و خرده فرهنگ های متفاوت، سبک زندگی مختلف و نیازهای فرهنگی متفاوتی با یکدیگر دارند.

با توجه به مهاجرت های گسترده خصوصا در دهه ۷۰ به این شهر با بافت جمعیتی نا همگون و اختلاط فرهنگی و قومیتی مضاعفی نیز مواجه هستیم که برنامه ریزی های فرهنگی را با چالش مواجه نموده و باید این اختلاط فرهنگی در برنامه ریزی های فرهنگی و اجتماعی لحاظ گردیده و برنامه هایی متناسب با فرهنگ ها، خرده فرهنگ ها و نیاز های این قومیت های مختلف لحاظ گردد.

معاونت فرهنگی شهرداری شهریار

عدم توجه به رسالت اصلی معاونت فرهنگی

از سوی دیگر عدم توجه به رسالت اصلی معاونت فرهنگی اجتماعی و ورزشی در سنوات گذشته موجب گردیده فرایند های اجرایی از مسیر اصلی خود منحرف و وارد حوزه های فرهنگی غیر تمرتبط گردیده است که عملا اثر بخشی اقدامات فرهنگی را در بهبود مدیریت شهری کاهش داده است.

در واقع به جای انکه تمرکز این حوزه به تغییر رفتار شهروندان و حوزه های مربوط به مدیریت شهری معطوف باشد،

بیشتر درگیر اجرای برنامه های جانبی، مراسم و مناسبتها و… گردیده است

که این امر موجب تغییر ذائقه شهروندان و مدیران شهری نیز شده است

و لذا مدیران و افکار عمومی شاخص ارزیابی عملکرد را بیشتر برنامه های جانبی در نظر می گیرند

و نه فرایند های اصلی مورد انتظار.

از آنجاییکه به واسطه مانورهای رسانه ای هویت شهریار در سطح کشور به صورت نامطلوبی نمایش داده شده است

ضروری است در برنامه های فرهنگی نگاه و اقدام ویژه به این تغییر رویکرد هوییتی صورت پذیرفته

و چهره ای واقعی از این شهر که مهد پرورش هنرمندان، ورزشکاران و مفاخر و مشاهیر بوده است

برای همگان به تصویر کشیده شود.

 در نتیجه مدیریت فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری باید برنامه های متنوعی برای تمام سلیقه های موجود و با توجه به نیاز های هرمنطقه بر مبنای رسالت های اصلی این مدیریت  تدارک و در زمان بندی مناسب اجرا نماید.

 باید توجه داشت نتیجه اقدامات فرهنگی در دراز مدت نمایان می شود

و برای استقرار موفقیت آمیز هر سیستم-از جمله استقرار یک سیستم فرهنگی مطلوب- عوامل متعددی نقش دارند

که مهمترین آنها حضور فردی توانمند، تحصیل کرده و با سبقه و درک فرهنگی به عنوان متولی امر ( قمپز روشنفکری و عینکی برای پنهان کردن بی فرهنگی ها پشت آن کفایت نمیکند) نگاه مثبت و رویکرد حمایتی مدیران ارشد به مباحث فرهنگی و برنامه ریزی عملیاتی مبتنی بر نیاز های واقعی است.

تجویزی کارشناسی برای موفقیت مدیریت شهری در ماموریت های فرهنگی:

رویکرد ها و جهت گیریها:

  • ایجاد تغییر در رفتار شهروندان به رویکرد یاری رسانی به مدیریت شهری با شعار شهری مطلوب برای زیست با اتکاء به فرصت ها و نقاط کلیدی پیش رو از جمله حضور فعال تر بخش غیر دولتی در سایه با بهبود شاخص های اجتماعی و  علمی
  • فراهم کردن زمینه‌های استقرار کامل بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد
  • ایجاد زمینه‌های مناسب و فرصت برای نقش‌آفرینی بیشتر بخش غیردولتی در ارائه خدمات فرهنگی و اجتماعی
  • ایجاد شفافیت و سالم‌سازی فرایندهای جاری به مردم
  • ایجاد فضای رشد فضایل اخلاقی، نشاط فرهنگی و توسعه آگاهی‌ها
  • توجه به مقوله‌های زیست محیطی (حفظ، نگهداشت و احیای منابع‌)

راهبردها و سیاستها:

  • اهتمام به انضباط مالی و بودجه‌ای و تدوین بودجه مبتنی بر نیاز سنجی صورت پذیرفته و توجه به اختلاط فرهنگ ها و قومیت ها و مناطق و نواحی
  • اصلاح نظام مالی و افزایش بهره‌وری در اجرای برنامه های فرهنگی
  • توسعه و ارتقاء رقابت‌پذیری وکاهش انحصار پیمانکاران و افزایش رقابت و بهبود محیط فعالیت فرهنگی و اجتماعی به منظور ارتقای سطح فعالیت ها و حمایت از حضور فعال بخش خصوصی

نقاط قوت :

  • وجود جاذبه های طبیعی و گردشگری و پیشینه و آثار تاریخی و مذهبی در شهرستان .
  • – جمعیت جوان و فعال در شهرستان با توجه به جمعیت ۷۵۰۰۰۰ نفری شهرستان .
  • نزدیکی به شهر تهران و همچنین دسترسی آسان به فرودگاههای استان ( مهرآباد و امام خمینی ( ره )) .
  • – محوریت بین شهرستانهای غرب استان که میتواند کانونی برای فعالیت های فرهنگی و اجتماعی بوده و به عنوان مرکز فرهنگی غرب استان تهران مطرح باشد.

نقاط ضعف:

  • مهاجر پذیری بالای شهرستان و عدم تناسب امکانات زیربنایی ( آموزشی – فرهنگی – بهداشتی – ورزشی مسیرهای ارتباطی و … ) و اعتبارات عمرانی متناسب با نیازهای شهرستان .
  • o       – نبود اشتغال و تسهیلات اشتغالزایی برای اشتغال  
  • –  وجود اتباع خارجی ( افغانی) در شهرستان و معضلات مربوط به آنان
  • – کمبود شدید آب شرب و کشاورزی در شهرستان که لزوم اجرای طرح های پژوهشی با رویکرد فرهنگی در این زمینه بیش از پیش احساس میشود.
  • – آسیب پذیری روابط اجتماعی با توجه به نرخ بالای مهاجرت و اختلاف فرهنگ ها و قومیت های مختلف .
  • – حاشیه نشینی و وجود سکونتگاههای رسمی و غیر رسمی در اطراف شهرها و روستاهای شهریار به عنوان بستری برای گسترش آسیب های اجتماعی .

معاونت فرهنگی شهرداری شهریار

 پتانسیل ها:

  • وجودظرفیت تشکلهای مردم نهاددرحوزه های مختلف
  • وجود دانشگاه پیام نور و آزاد در این شهرستان  و  وجود بیش از ۵۰۰۰ دانشجوی تحصیلات تکمیلی ساکن شهریار
  • حضور ورزشکاران مطرح در رشته های ورزشی متعدد از جمله در رشته والیبال وکشتی
  • وجود سابقه فرهنگی درخشان و مشاهیر نامدار فرهنگی ، ادبی و علمی
  • فراهم بودن زمینه های مناسب برای سرمایه گذاری صنعت توریسم

تنگناها و مشکلات

  • پایین بودن سرانه فضاهای فرهنگی و هنری متناسب با نیازها و قابلیتهای شهرستان
  • پایین بودن شاخص های توسعه شهرستانی و عدم تعریف خاص از شاخص های فرهنگی و هنری
  • پایین بودن سرانه برخورداری از کتابخانه عمومی
  • کمبود تأسیسات و اماکن ورزشی تخصصی و عدم تناسب فضای مناسب با نیازشهرستان مخصوصاً رشته های پایه
  • عدم وجود اسپانسر و حامیان مالی جهت حمایت از هنرمندان و ورزشکاران در شهرستان
  • کمبود مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست یا بد سرپرست
  • کمبود پایگاه اطلاع رسانی گردشگری همراه با ضعف در زیرساختهای گردشگری
  • عدم برخورداری از فضای مناسب برای برگزاری نمایشگاه های دائمی
  • پائین بودن سرانه سینما و فراهم نبودن بستر اجرای هنر های نمایشی

نویسنده :

دکتر سید محمد خامسی

صاحب امتیاز و ممدیر مسئول هفته نامه شهریار نگار

Visits: 15