نقل است که چند صد سال پیش، قحطسالی وحشتناکی از سرزمین شام شروع و تمام خاورمیانه را فرا گرفت. این قحطسالی چنان شدید بود که باعث تغییر ذائقه در زنجیره های غذایی حیوانات شد. برخی از حیوانات برخلاف میلشان مجبور شدند حیواناتی را بخورند که قبلا نمی خوردند. “”چنان قحطسالی شد اندر دمشق که یاران […]
نقل است که چند صد سال پیش، قحطسالی وحشتناکی از سرزمین شام شروع و تمام خاورمیانه را فرا گرفت. این قحطسالی چنان شدید بود که باعث تغییر ذائقه در زنجیره های غذایی حیوانات شد.
برخی از حیوانات برخلاف میلشان مجبور شدند حیواناتی را بخورند که قبلا نمی خوردند.
“”چنان قحطسالی شد اندر دمشق که یاران فراموش کردند عشق”” “”چنان آسمان بر زمین شد بخیل که لب تر نکردند زرع و نخیل”” “”نه در کوه سبزی نه در باغ شخ ملخ بوستان خورد مردم ملخ””ا
در واقع این خشکسالی ناشی از کاهش بارش باران در سراسر خاورمیانه بویژه دمشق و شام بود.
این در واقع رایجترین شکل قحطسالی است.
همچنین نقل شده است که پس از قیام مختار در کوفه ، تجار کوفه در مخالفت با مختار و
پس از تتمیع از سوی آل زبیر، تمام غلات و مایحتاج شهر را احتکار کرده و قحطسالی شدیدی بوجود آمد. مردم کوفه به خوردن علوفه حیوانات روی آوردند و این قحطسالی زمینه آشوب و نابسامانی های
بعدی را فراهم کرد.
این نوع قحطسالی که باید از آن به “قحطسالی ساختگی و مصنوعی” نام برد در دوران جنگ و
نزاع بیشتر بروز می کند. در کتاب تاریخ مشروطیت می خوانیم پس از آنکه محمد علی شاه مجلس را به توپ بست و دستور داد
انجمن ها بسته شوند، تبریز تنها شهری بود که توانست در برابر نیروهای شاهنشاهی مقاومت کند
اما بیش از ۲۰ هزار نیروی پادشاهی، شهر را به مدت ۹ ماه محاصره کردند
این محاصره باعث شد قحطسالی عظیمی در شهر به وجود آمد. و مردم به خوردن علوفه روی آوردند. “احتکار یا ممانعت” از ورود کالا و مایحتاج، باعث ایجاد چنین قحطسالی میشود.
سومین نوع از قحطسالی که به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور در ایران شاهدش باشیم
این نوع قحطسالی ناشی از کاهش قدرت خرید مردم و افزایش شدید قیمت محصولات است.
در چنین حالتی، انبارها پر از محصولات، فروشگاه ها پر از آذوقه، اما یخچالهای مردم خالی است.
در این شکل از قحطسالی، تولید کننده و توزیع کننده به سه دلیل حاضر نیستند کالا و محصول را به مصرف کننده بدهند.
نخست اینکه امیدوار هستند کالاها رفته رفته گرانتر شوند و بتوانند سود بیشتری نصیبشان شود
و دوم اینکه مرزهای اخلاقی را پشت سر گذاشته و مسئولیت پذیری اجتماعی آنها به شدت کاهش یافته است. سوم اینکه این تولید کننده ها و توزیع کننده ها معتقدند چون کالا را گران تهیه کرده اند
بنابرین منطقی نیست آن را متناسب با قدرت خرید مردم عرضه کنند.
در این نوع قحطسالی، کاهش تقاضا باعث کاهش قیمت نمی شود. (به همان سه دلیلی که مطرح شد).
به نظر می رسد این نوع قحطسالی در صورتی که با دو نوع قحطسالی قبلی یعنی قحطسالی ناشی
از کاهش بارش و قحطسالی ناشی از احتکار و تحریم همراه شود بسیار شدیدتر و سریعتر
از موعد مقرر رخ داده و فاجعه عظیمی را در ایران دامن بزند.
کلان روندها و روندها نشان می دهند که در ۲۰ سال آینده قحطسالی ناشی از کاهش بارش همچنان
تشدید خواهد شد. همچنین به نظر می رسد در چند سال آینده قحطسالی ناشی از احتکار و تحریم هم تشدید شود.
در چنین وضعیتی به نظر می رسد قحطسالی نوع سوم گسترده تر شود.
احد رضایان قیه باشی🎗دکتری آینده پژوهی🎗
Visits: 71